Op grond van de Europese Vogelrichtlijn zijn trouwens alle in het wild voorkomende vogelsoorten op het grondgebied van de Europese Unie beschermd.
Zes meeuwensoorten zijn opgenomen in Bijlage II/2 van de Vogelrichtlijn. Dat impliceert dat in theorie op deze soorten kan worden gejaagd in bepaalde lidstaten. Voor België zijn in dit opzicht kokmeeuw en zilvermeeuw aangeduid. Vlaanderen heeft van deze uitzonderingsmogelijkheid nooit gebruik gemaakt: de Vlaamse jachtwetgeving vermeldt deze soorten immers niet als jachtwild, een voorwaarde voor het toelaten van bejaging.
De bescherming in Vlaanderen wordt geregeld in het Koninklijk Besluit
(.PDF, 220 KB) van 9 september 1981 betreffende de bescherming van vogels in het Vlaamse gewest.
Deze bescherming slaat op alle soorten die beschermd door de Vogelrichtlijn.
Het is onder meer verboden om wilde vogels evenals hun eieren en jongen te bemachtigen of te doden.Van deze verbodsbepalingen kan weliswaar een uitzondering gemaakt worden, indien er geen andere bevredigende oplossing mogelijk is. Deze afwijkingen zijn enkel mogelijk omwille van redenen van volksgezondheid, openbare veiligheid of veiligheid op vliegvelden, belangrijke schade aan gewassen, vee, bossen, visserij en wateren, ter bescherming van flora en fauna of omwille van wetenschappelijk onderzoek en onderwijs.
Voor de uitzonderingen moet een vergunning aangevraagd worden bij het Agentschap Natuur en Bos van de Vlaamse overheid (Koning Albert II-laan 20 bus 8, 1000 Brussel). Tevens bevat het KB van 1981 t.a.v. kokmeeuw en zilvermeeuw een soepele afwijkingsmogelijkheid (d.m.v. een melding aan de provinciale buitendienst van het Agentschap voor Natuur en Bos en aan de lokale burgemeester) op een aantal luchthavens en op een bepaald huisvuilstort, om redenen van veiligheid van het vliegverkeer en de volksgezondheid.
Van de in Vlaanderen broedende meeuwensoorten zijn er twee opgenomen in de rode lijst van Vlaamse broedvogels. Het gaat om kleine mantelmeeuw, in de categorie “kwetsbaar” (wegens voorkomen van de broedpopulatie in slechts enkele gebieden), en stormmeeuw in de categorie “zeldzaam”. De andere meeuwensoorten hebben de status “momenteel niet bedreigd”. Rode lijsten worden bepaald volgens internationaal vastgelegde criteria. Dergelijke lijsten dienen, wanneer nodig, de basis te vormen voor het nemen beschermingsmaatregelen voor de betrokken soorten.
Vlaanderen heeft ook een aantal gebiedsgerichte beschermingsmaatregelen uitgeschreven, in het licht van de EU-Vogelrichtlijn. Dit is bijvoorbeeld het geval in Zeebrugge.
Om de internationaal belangrijke populaties kustbroedvogels, met name sterns, in de haven van Zeebrugge te beschermen, werd in 2005 bij Besluit van de Vlaamse Regering de Speciale Beschermingszone in het kader van de Vogelrichtlijn “Kustbroedvogels te Zeebrugge-Heist” afgebakend (Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, 2005. Besluit van de Vlaamse Regering houdende de definitieve vaststelling van het gebied “Kustbroedvogels te Zeebrugge-Heist” dat in aanmerking komt als speciale beschermingszone in toepassing van de Richtlijn 79/409/EEG van de Raad van de Europese Gemeenschappen van 2 april 1979 inzake het behoud van de vogelstand. Belgisch staatsblad 12/09/2005).
